امین صادقپور- انسانها در طول تاریخ زندگی خود، برای اینکه از حملات و خطرات در امان باشند به ساخت بناهای مستحکم و دژ و قلعه روی آوردهاند.
قرار است سفری تاریخی به شهرستان درمیان مشهور به سرزمین قلاع (قلعهها) تاریخی ایران در استان خراسان جنوبی، نگین شرق خاوران، داشته باشیم تا با قلعهی تاریخی شهر اسدیه آشنا شویم.
قلعهی تاریخی اسدیه یکی از بناهای به یادگار مانده از دوران قاجاریه است که از سوی نمایندگان محمدابراهیمخان علم، ملقب به شوکتالملک دوم، حاکم قهستان، ساخته شده است.
از لحاظ معماری میتوان به وجود دو ایوان و چهار برج در چهار گوشه قلعهی اسدیه اشاره کرد. ضلع جنوبی این بنای تاریخی یک طبقه دارد و ضلع شمالی دارای دو طبقه است.
طبقهی فوقانی (بالا) با معماری اشرافی محل سکونت حاکم بوده است. دلیل اینکه حاکم قلعه در بالاترین نقطهی بنا سکونت داشته این بوده است که به همه کارهای خدمه و محافظان قلعه اشراف کامل داشته باشد.
اما طبقهی پایین انبار آذوقه و محل سکونت خدمه بوده است. طبقهی بالا مشرف به باغ که دارای ایوانی نیز هست و با پوشش مسطح و چوبی که دو ستون چهارضلعی با سرستونهای تزیینی طاق ایوان را حمل میکند.
در ضلع شمالی بنا باغی قرار داشته است که یادآور باغهای ایرانی است که اکنون این باغ به بوستان تبدیل شده است. در این بنا تزیینات خاصی وجود ندارد و تنها در سرستونهای موجود در ایوان جبههی شمالی بنا تزییناتی را شاهد هستیم.
قلعهی تاریخی اسدیه در ۲۴ فروردین سال ۱۳۸۲ شمسی با شمارهی ۸۲۷۸ در فهرست آثار ملی ایران ثبت و از سوی ادارهکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان خراسان جنوبی مرمت و بازسازی شده است.